Chính từ bộ phim hoạt hình nổi tiếng thế giới “Coco” phô bày được nét đẹp văn hóa quyến rũ của Mexico mà tôi quyết định bay đến đất nước xinh đẹp này. Tôi đến đúng dịp lễ hội truyền thống tôn vinh người chết Día de Muertos (tiếng Anh là The Day of the Dead) và sau khi trải nghiệm không khí lễ hội ở thủ đô Mexico, tôi đến Oaxaka.

Từ thủ đô Mexico đến thành phố xinh đẹp Oaxaca nằm ở phía Nam nước Mexico, được UNESCO công nhận là di sản thiên nhiên thế giới, đi bằng xe bus phải từ sáng đến chiều chừng trên dưới 7 giờ đồng hồ tùy theo tình trạng giao thông trên đường.

Được biết, Oaxaca là thành phố lớn nhất của bang Oaxaca, Mexico có một lịch sử hình thành và phát triển hàng trăm năm, nổi tiếng không chỉ vì cảnh quan thiên nhiên tươi đẹp mà còn ở nét đặc sắc của những công trình kiến trúc nổi tiếng, những ngôi làng truyền thống độc đáo và nét văn hóa ẩm thực đa dạng. Oaxaca được coi là trung tâm văn hóa tiền Tây Ban Nha và giao thoa với nền văn hóa hiện đại ngày nay.

Buổi chiều hôm đó, trời lất phất mưa nhẹ và ngay khi cất đồ ở khách sạn xong, tôi đã làm một vòng quanh trung tâm thành phố.
Lễ hội “The Day of the Dead” vẫn còn đang diễn ra khắp cả nước và dĩ nhiên trung tâm TP Oaxaka là một điểm đáng chú ý. Hình ảnh chiếc sọ người (đầu lâu) được hiện diện ở khắp nơi, với chủ ý tôn vinh cái chết, hay nói cách khác là coi thường cái chết. Người Mexico quan niệm chỉ có linh hồn là vĩnh cửu, còn xác thân chỉ là tạm thời.

Các điểm vui chơi chính ở Oaxaka nằm ở quảng trường (Zocalo) nằm chính giữa trung tâm và là biểu tượng của thành phố, và nhà thờ, bảo tàng nằm ngay ở gần đó tạo nên một quần thể đáng xem. Những hình nhân mang hình tượng Catrina, với mặt nạ hình đầu lâu và chiếc áo rực rỡ màu sắc- nhân vật trong tác phẩm của một họa sĩ nổi tiếng Mexico tượng trưng cho một người phụ nữ xinh đẹp, quyến rũ và mang lại cái chết cho đàn ông; hiện diện ở những điểm trung tâm của thị trấn. Du khách đều rất thích thú chụp ảnh cùng Catrina trong ánh nắng chiều ma quái…

Nằm ở khu vực phía Tây Bắc của quảng trường Zocalo, nhà thờ Oaxaka được xây dựng từ thế kỷ 16 là một công trình kiến trúc cổ kính với nhiều hoa văn tinh xảo, và đặc biệt bảo tàng được đặt bên trong một tu viện cũ từ năm 1600, dành cho các du khách đam mê tìm hiểu lịch sử, văn hóa. Bạn có thể tìm thấy rất nhiều cổ vật quý giá ở bảo tàng văn hóa Oaxaca và dĩ nhiên một trong số đó là chiếc hộp sọ được làm bằng ngọc trai độc nhất vô nhị. Buổi tối ở Oaxaka đi dạo trên phố cũng vô cùng thú vị, trong đó có màn biểu diễn ảo thuật và diễn kịch câm của hai diễn viên nghiệp dư với chủ đề “Tình yêu” vừa hài hước, vừa lãng mạn. Đi cuối một con phố, giật mình nhìn lên trên nóc một tòa nhà một hình nộm đầu lâu to vật vã như một quái vật khổng lồ nhìn xuống, ngắm người đi lại…

Buổi chiều hôm sau, thật may mắn tôi được chứng kiến hai đám cưới đầy màu sắc dân gian với những điệu múa truyền thống của người dân địa phương Oaxaka, tiết mục đi cà kheo như ở ta và cô dâu chú rể tay trong tay vừa đi vừa nhảy múa, để cuối cùng tất cả tụ lại trước nhà thờ…

Ẩm thực ở đây khá đặc biệt.
Mole là một loại nước sốt được chế biến từ ớt và các nguyên liệu khác. Và mole negro là món ăn đặc biệt, đẹp cả về hình thức và ngon về “nội dung” với nguyên liệu chính từ socola đen trộn cùng hành, tỏi, quế, thì là, đinh hương, hạt vừng, hạt bí ngô, cà chua, trái cây sấy… tạo nên hương vị vừa hơi cay cay lại vừa ngọt. Loại sốt này đi kèm với thịt gà, thịt lợn và cơm Tamales được làm từ bột ngô và bọc trong vỏ ngô hoặc lá chuối rồi đem đi hấp. Ngoài ra, chapulines là châu chấu cay đặc trưng ở Oaxaca. Người ta bắt châu chấu về làm sạch rồi tẩm ướp ớt, chanh, tỏi rồi đem chiên hoặc nướng, để ăn trực tiếp hoặc dùng làm nhân bánh toshuda hay taco…

Oaxaka đáng yêu và yên bình, nó phảng phất có nét giống phố cổ Hội An ở ta nhưng dĩ nhiên rộng lớn hơn và vì thế có nhiều câu chuyện để khám phá hơn.